UDT, czyli Urząd Dozoru Technicznego, to instytucja państwowa zajmująca się zapewnieniem bezpieczeństwa urządzeń i instalacji technicznych podlegających dozorowi technicznemu. UDT w Polsce funkcjonuje już od początku XX wieku, jednak w obecnej formie istnieje dopiero od 1950 roku. 

Zakres działalności Urzędu Dozoru Technicznego jest dość szeroki i obejmuje m.in. sprawowanie dozoru technicznego nad urządzeniami. Szczegółowy zakres obowiązków tej instytucji jest określony w  art. 37 Ustawy o dozorze technicznym z 21.12.2000 roku. Należą do nich m.in. ocena  systemów jakości urządzeń technicznych, sprawowanie dozoru technicznego nad różnego typu urządzeniami, kontrola nad przestrzeganiem przepisów UDT i BHP oraz wydawanie certyfikatów i zaświadczeń potwierdzających uprawnienia UDT.

Jakie urządzenia podlegają UDT?

Urządzeniami dozoru technicznego nazwiemy wszystkie sprzęty, które podlegają nadzorowi UDT. Ich rodzaje zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.12.2012. Do najważniejszych należą: 

• maszyny służące do przemieszczania osób lub ładunków w ograniczonym zasięgu jak wciągarki i wciągniki, suwnice, żurawie, dźwigniki, wyciągi towarowe, podesty ruchome, schody i chodniki ruchome, wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia itp.;
• urządzenia ciśnieniowe jak kotły parowe, szybkowary ciśnieniowe, kotły cieczowe o pojemności większej niż 2 dm3, zbiorniki na gaz skroplony, cysterny, rurociągi;
• koleje liniowe;
• pomosty ruchome;
• układnice torów;
• urządzenia załadowcze.

Uprawnienia UDT – jak otrzymać?

Aby otrzymać uprawnienia UDT, pracownicy muszą ukończyć kursy UDT. Uprawnienia takie są nadawane po pozytywnym zaliczeniu egzaminu przed komisją UDT. Określają one kwalifikacje kursanta w zakresie obsługi lub konserwacji urządzeń podlegających dozorowi technicznemu. Po ukończonym kursie pracownik posiadający uprawnienia UDT musi znać przepisy prawne i zasady BHP panujące na stanowisku pracy. Urząd Dozoru Technicznego sprawdza kwalifikacje operatorów zgodnie z ustawą z dnia 21 grudnia 2000 roku o dozorze technicznym i rozporządzeniem Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 roku w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych. 

Urząd Dozoru Technicznego uznaje kwalifikacje do wykonywania zawodów regulowanych, np. operatora dźwigów, dźwignic, konserwatora dźwigów i dźwignic, operatora i konserwatora wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia. 

Każdy, kto chce zdobyć uprawnienia UDT, musi ukończyć 18 lat, mieć wykształcenie minimum podstawowe i przedstawić zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania zawodu. Następnie musi ukończyć specjalistyczny kurs i zdać egzamin przed UDT.